Kömür madeninin yeryüzüne çıkarılması iki şekilde gerçekleşebilir. Bunlar; açık ocak madenciliği veya yeraltı madenciliğidir. Yeraltı Madenciliği açık ocak madenciliğinin teknik veya ekonomik olarak elvermediği durumlarda tercih edilen bir yöntemdir. Ancak, başta kömür olmak üzere birçok madenlerde açık ocak ile üretilebilecek rezervler azalmakta olduğundan yeraltı madenciliği her geçen gün önem kazanmaktadır.
Dolayısıyla yeraltı üretim yöntemlerinin de bu kapsamda doğru seçilerek uygulanması önem arz etmektedir.
Yeraltında kömür üretim yöntemi olarak klasik, yarı mekanize ve tam mekanize üretim yöntemleri uygulanmaktadır. Önceki yıllarda kara tumba ve ara kat göçertme yöntemleri de uygulanmış ancak, iş sağlığı ve güvenliği açısından sakıncaları olması nedeniyle bu yöntemler artık uygulanmamaktadır.
Klasik ayakta üretim yöntemi ilerletimli ya da geri dönümlü olarak yapılabilmektedir. Kömür kazısı ise; kazma, dinamit ve martopikör ile yapılır. Ayak boyları 30-100 m, pano uzunlukları 100-150 m´dir. Ayak içi tahkimatlar ya tamamen ağaç yada hidrolik direk çelik sarma şeklinde yapılmaktadır. Son yıllarda klasik ayak yönteminde zincirli ve bant konveyörler kullanılmaktadır. Bu yöntem kalın damarlarda 2-3 kat olarak uygulanmaktadır. Bu yöntem yerini her geçen gün yarı mekanize ve tam mekanize ayak üretim yöntemine bırakmaktadır.
Tam Mekanize Ayak üretim yöntemi kalın damarlarda 2-3 kat şeklide uygulanmaktadır. Öncelikle ana hazırlık galerileri açılmakta ve taş içerisinde sürülen bu galerilerin kömür damarını kestiği noktalardan itibaren damarın doğrultusuna ve eğimine göre kömür içerisinde tavan-taban yolları oluşturularak üretim panoları teşkil edilmektedir.
Tam mekanize sistemde şilt tipi yürüyen tahkimat ve çift tamburlu kesici yükleyici ile kazı yapılmaktadır
Genel Müdürlümüze bağlı; Ege Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü, Garp Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü, Dodurga Kontrol Müdürlüğü ve Silopi Kontrol Müdürlüğü bünyesinde yeraltı üretim yöntemi ile çalışan sahalarımız bulunmaktadır.
Ege Linyit İşletmesi Müdürlüğü sahalarında yaklaşık 460 milyon linyit kömürü ve Garp Linyit İşletmesi Müdürlüğü sahalarında ise yaklaşık 111 milyon ton linyit kömürü yeraltı rezervi bulunmaktadır. Bu kapsamda ihalesi tamamlanmış üretimi ve hazırlıkları devam eden sahalarımızda yaklaşık 9.500 kişiye istihdam sağlanmıştır. 2022 yılından itibaren hazırlıkları devam eden sahaların üretime geçmesi ile birlikte bu sayının 15.000 kişiye çıkması öngörülmektedir.
Şırnak ili Silopi ilçesinde bulunan yaklaşık 18 milyon ton asfaltit kömür rezervinin üretilmesi için ihale tamamlanmış olup yüklenici hazırlık faaliyetlerini sürdürmektedir. Bölgede proje kapsamında 300 kişiye istihdam sağlanması planlanmaktadır.
Kurumumuz personeli tarafından üretim yapılan Ömerler A panosu ve özel sektör marifeti ile üretim yapılan yeraltı sahalarımız yerli kömür üretiminin arttırılmasına ve enerji arz güvenliğine katkı sağlanmasına yönelik çalışmalarına devam etmektedir.