Atık Yönetim Çalışmaları
a) Lavvar Tesisi Şlam Malzemesinin Yakıt Kategorisine Dahil Edilmesi Çalışmaları
Bugüne kadar yapılan çalışmalar neticesinde nem ve ısıl değerleri termik santral sözleşme değerleri ile karşılaştırıldığında şlam malzemesinin belirli bir ekonomik değer ihtiva ettiği dolayısıyla yakıt özelliği taşıdığı ve herhangi bir yapışma sorununa neden olmaksızın termik santrale verilecek olan miks veya tüvenan kömüre karıştırılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Şlamlarla ilgili olarak hem üniversiteler ile yapılan çalışmaların sonuçları hem de TÜBİTAK’da yaptırılan yakma ve emisyon testleri sonuçları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile paylaşılmakta olup, şlamların atık kategorisinden çıkartılarak yakıt kategorisine dahil edilebilmesi amacıyla Kurumumuz tarafından yürütülen çalışmalar devam etmektedir.
b) - Dekapaj Toprağı Karakterizasyon Çalışmaları (AMD Riskinin Belirlenmesi)
İşletme Müdürlüklerimizin (GLİ/Kütahya, ELİ/Manisa, ÇLİ/Çanakkale) madencilik faaliyetleri sonucu oluşan ve maden sahalarının farklı lokasyonlarından alınan dekapaj toprağı ile ilgili Maden Atıkları Yönetmeliği gereği karakterizasyon belirleme çalışmalarının yapılması amacıyla Kurumumuz ile Dumlupınar Üniversitesi arasında çeşitli zamanlarda sözleşmeler imzalanmıştır.
Dumlupınar Üniversitesi tarafından yapılan çalışmalar neticesinde GLİ ve ELİ Müdürlüklerimize ait maden sahalarından alınan dekapaj toprağının inert maden atığı sınıfına girdiği ortaya konulmuştur. GLİ ve ELİ Müdürlüklerimiz için yapılan çalışmaların ÇLİ Müdürlüğümüz için de gerçekleştirilmesi amacıyla Dumlupınar Üniversitesi ile bir sözleşme imzalanmış olup, çalışmalar devam etmektedir.
c) Ambalaj Atığı Toplattırma ve Belgelendirme Çalışmaları:
Bu kapsamda; Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Kurumlar vergisi mükellefi olan Kurumumuz tarafından piyasaya sürülen ambalaj atıkları (kömür torbaları) ile ilgili olarak geri kazanım katılım payı belirlenerek, bağlı olunan vergi dairesine elektronik ortamda beyan edilmekte ve 2872 sayılı Çevre Kanununun Ek-1 listesinde yer alan güncel fiyatlar esas alınarak ödeme işlemleri gerçekleştirilmektedir.
d - Kömür Zenginleştirme İşlemleri:
Yerli linyitlerimiz piyasaya sunulmadan önce kalitesinin arttırılması, ısıl değerinin yükseltilmesi, kullanılacağı sektörlerdeki teknolojik gereksinimlere uygun hale getirilmesi, kullanımından kaynaklanan çevre ve hava kirliliği sorunlarının minimum seviyelere indirilmesi amacıyla lavvar tesislerinde yıkama işlemine tabi tutulmaktadır. Kömür yıkama işlemi ile;
- Kül oranı,
- Partikül madde emisyonu,
- Kükürt emisyonu ve
- CO2 ve NOx emisyon değerleri
azaltılmakta ve yakma tesisi verimi artmaktadır.
e) Atıksu Yönetimi Çalışmaları:
Madencilik faaliyetlerinde cevher hazırlama/zenginleştirme tesislerinde ve yeraltı faaliyetleri sırasında oluşan atık suların Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği çerçevesinde belirlenen deşarj standartlarını sağlamadan alıcı ortama deşarj edilmesi yasaktır.
Bu konuyla ilgili Kütahya GLİ Müdürlüğümüz bünyesinde TÜBİTAK-MAM işbirliğiyle yeraltı ve kuyu sularının arıtılması amacıyla bir atık su arıtma tesisi inşa edilmiş olup, arıtma tesisi ön arıtma sisteminde oluşan arıtılmış suyun yönetmelikte izin verilen deşarj standartlarını sağlayacak şekilde Beke Deresine deşarj edilmesi, geri kazanım ünitelerinden çıkan arıtılmış suların ise kullanım suyu ve lavvar tesisi proses suyu olarak kullanılması planlanmıştır.
6.500 m³/gün kapasiteli ve fiziksel ve ileri artıma (ters osmoz) ünitelerine sahip arıtma tesisi 2019 yılında devreye alınmış olup, tesiste arıtılan suyun bir kısmı proses suyu olarak kullanılmak üzere lavvar tesisine gönderilmektedir.
f) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin (ÖTL’lerin) Yönetimi Çalışmaları:
Yönetmelikte lastikleri araçlarında kullanarak ÖTL oluşumuna sebep veren gerçek veya tüzel kişiler olarak tanımlanan ÖTL üreticileri, söz konusu yönetmeliğin “ÖTL’lerin geri kazanımı esastır.” şeklindeki 5/b. Maddesi gereği, geri kazanılması mümkün ÖTL’leri lisanslı geri kazanım firmalarından birine teslim etmekle, geri kazanılması mümkün olmayan ÖTL’leri ise yine lisanslı bertaraf firmalarından birine bertaraf ettirmekle yükümlü bulunmaktadır.
İşletme Müdürlüklerimiz bünyesinde üretim faaliyetleri sonucu oluşan çeşitli tip ve boyutlarda ÖTL stokları bulunmakta olup, bu lastikler Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde lisanslı geri kazanım firmalarına teslim edilmektedir.
g)Atık Yağ Yönetimi Çalışmaları:
Madencilik faaliyetleri sonucu oluşan ve Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği kapsamına giren atık yağlar; kullanılmış taşıt yağları, endüstriyel yağlar ve özel yağlar olarak sınıflandırılmaktadır.
Yönetmelik gereği atık yağ üreticileri atık yağların lisanslı bertaraf tesislerine gönderilerek bertaraf ettirilmesini sağlamakla, ÇŞB tarafından yetki verilen laboratuvarlarda atık yağ analizlerini yaptırarak atık yağları sınıflarına göre ayırmak ve ayrı ayrı depolamakla, atık yağ beyan formunu elektronik ortamda ilgili çevre ve şehircilik il müdürlüklerine beyan etmekle yükümlü bulunmaktadır.
İşletme müdürlüklerimiz bünyesinde oluşan atık yağlar adı geçen yönetmelikte belirlenen standartlara uygun atık yağ silolarında biriktirilmekte olup, atık yağ analizleri yaptırılmakta ve geri kazanılması mümkün olmayan atık yağlar PETDER’e teslim edilmekte, geri kazanılması mümkün olan atık yağlar ise ihale usulü ile satışa sunulmaktadır.
